Mùa tuyển sinh: nên tìm kiếm tư vấn

Để công việc tư vấn tốt ở bất cứ lãnh vực nào, phụ thuộc vào việc các thành viên đặt câu hỏi. Câu hỏi thuộc cả hai bên, bên trả lời tư vấn tuyển sinh và cả bên được tư vấn. Chính thầy cô, cha mẹ, người thân, báo chí, sách vở, truyền hình đã đóng góp rất nhiều để giúp các em chọn lựa tốt hơn. Theo dõi câu chuyện tư vấn của các năm qua, tôi nhận thấy tư vấn tuyển sinh đã giải quyết một số câu hỏi then chốt sau: chỉ tiêu mỗi trường, tỷ lệ chọi, điểm chuẩn; các ngành mới hình thành năm này; mỗi trường có bao nhiêu khoa, mỗi khoa có mấy chuyên ngành hẹp; trường nào có liên thông trung cấp lên cao đẳng, cao đẳng lên đại học; cơ chế học bổng mỗi trường; trường có hệ tại chức, ký túc xá hay giới thiệu nhà trọ cho sinh viên không? Ngành nào đang hấp dẫn, nhu cầu xã hội lớn, ngành nào dễ, khó đậu?

Người viết bài này từng đề xuất là cần nhanh chóng có một cuộc điều tra, thống kê, ghi nhận thực tế để tìm ra nguyên nhân vì sao những thí sinh biết rõ năng lực mình sẽ không thể thi đỗ vào ĐH, CĐ nhưng vẫn cứ tham gia thi tuyển. Rõ ràng, vấn đề không chỉ ở yếu tố “văn hóa bằng cấp”, mà đang có những lỗ hổng thật sự trong nhận thức của học sinh cuối cấp THPT về vấn đề thi cử.

Nghĩ rộng ra, các em thiếu sự định hướng cho con đường tương lai khi bước ra khỏi tuổi học trò, các em chưa nhìn thấy những con đường khác để đi, các em không đủ tự tin để quyết định từ chối con đường vào ĐH, CĐ. Đổ lỗi cho các em sẽ là điều chưa thuyết phục, người lớn phải xem đó là trách nhiệm, thế nhưng, ai gánh vác điều này ?

Hàng năm, cứ đến mùa tuyển sinh lại ồ ạt các buổi tư vấn. Nhưng nội dung các cuộc tư vấn tuyển sinh đó đa phần hướng các em vào con đường ĐH, CĐ chứ ít có vạch cho học sinh tìm kiếm những con đường khác để lựa chọn. Những nhà hoạch định chiến lược giáo dục nước ta cần phải nghiên cứu, tìm hiểu và đưa ra những giải pháp góp phần tránh lãng phí.

Là cha mẹ, mỗi người đều phải đánh giá lực học của con mình để góp phần phân tích, lựa chọn. Học sinh, hơn ai hết, phải tự biết năng lực thật sự, để tìm hướng đi tốt nhất cho cuộc đời mình.